به بهانه نمایش آثار و حضور یدالله کابلی، شکستهنویس و از بزرگترین استادان خوشنویسی کشور در نمایشگاه «صفای زندهرود»، روابط عمومی فرهنگسرای نیاوران، گفتگویی به شرح زیر، با این هنرمند انجام داده است، که با هم میخوانیم:
در مورد خوشنویسی و جایگاه این هنر در تاریخ ایران و اسلام
توضیحی بدهید.
نقطه پیدایش خوشنویسی، ایرانی خاستگاه شعر، ادب، عرفان و
فضیلت بوده است .
این
هنر دیرینه با قریب هزار و چهارصد سال تاریخ پیدایش خود، در انواع قلمهای کوفی،
نسخ، ثلث، محقق، ریحان، تعلیق تا قرن هفتم و قلم نستعلیق و شکسته تا قرن یازدهم،
با سیر تحول و تطور روبهرو بوده و در هر دورهای بنا به ضرورت موضوع و کاربرد
زمان و مکان طراحی شده و نمونههای آن در فرمهای قطعهپردازیهای فاخر و مرقعات
متنوع و...، به عنوان گنجینه عظیمی، به یادگار ماندهاست. این هنر، نقشی سترگ در
تحکیم فرهنگ ایرانی ایفا کرده که در طول زمان، توسط هنرمندان چیرهدست و نامدار این سرزمین، ترویج یافته است.
با توجه به مهارت بینظیر شما در خط شکسته، لطفا در مورد
تاریخچه این هنر نیز، توضیحاتی ارائه دهید.
هنر خط شکسته، به بهانه سرعت در نوشتن در نیمه اول قرن
پانزدهم، به همت مرتضی قلیخان شاملو ابداع گردید و سپس بهدست والای محمد شفیع
حسینی، ملقب به شفیعا ترویج یافت و در نهایت توسط نابغه بیبدیل، درویش عبدالمجید
طالقانی، در نیمه اول قرن یازدهم به اوج کمال و زیبایی رسید. این هنر قریب نیم قرن
بعد از سید گلستانه، به دلیل بیتوجهی مدیران نالایق فرهنگی هنری از چرخه ارتباطات
فرهنگی دور افتاد، تا دوران معاصر در سالهای 52-1351 به همت شادروان خسرو زعیمی،
مدیر وقت انجمن خوشنویسان ایران، دوباره تعلیم و آموزش آن از سرگرفته شد و بنده
هم این توفیق را داشتم تا در مسیر اعتلا و حیات دوباره این قلم شیرین فعالیت کنم و
به تعلیم علاقهمندان بپردازم. در طول نیم قرن گذشته با 35 نمایشگاه انفرادی در
نقاط مختلف جهان در دپارتمانها، آموزشگاهها و گالریهای معتبر، به معرفی این هنر
زیبا و ظریف پرداختهام. همچنین در راستای گسترش خط شکسته معاصر، چهار جلد کتاب
آموزشی و هنری تألیف کردهام که در اختیار مخاطبان قرار دارد.
با توجه به نمایشگاه صفای زندهرود، جایگاه مکتب اصفهان در
هنر خوشنویسی را چگونه ارزیابی میکنید؟
اصفهان در گذشته، همواره مهد فرهنگ و تمدن ایران زمین
محسوب گردیده و در چند دوره تاریخی بالاخص در دوران سلجوقی و صفوی، به عنوان
پایتخت، موجب رونق و شکوه عرصههای مختلف فرهنگی هنری گردید. هنر خوشنویسی در سدههای
گذشته در اصفهان به اوج کمال رسید که میتوان از چهرههای درخشانی از برجستهترین
خوشنویسان تاریخ همچون میرعماد حسنی و درویش عبدالمجید طالقانی نام برد. از دیگر
چیرهدستان اصفهانی، در این عرصه، علینقی
امامیاصفهانی، اشرفالملوک
اصفهانی ابوتراب و محمدصالح اصفهانی، میرزا غلامرضا اصفهانی، میرزا کوچک
اصفهانی، محمدرضا اصفهانی، میرزا حسن اصفهانی و اله اصفهانی بودند که جایگاه رفیعی
از شهرت تاریخ خوشنویسی را در اقلام گوناگون نسخ، ثلث، تعلیق، نستعلیق و شکسته در
طول قرون گذشته را به خود اختصاص دادند.
نمایشگاه زندهرود نیز بیانگر استعداد و قابلیتهای شگرف
توانمندیهای نسل پویا و استادان خلاق این استان است که در فرمها و فضاهای بدیع و
کم نظیر در اقلام گوناگون نستعلیق در چلیپانویسی و سیاه مشق و ثلث و شکسته، حاصل
خلاقیتهای هنرمندان این خطه است که موجب افتخار و اعتبار جامعه خوشنویسی کشور و
انجمن خوشنویسان ایران شدهاست.
فضای فرهنگسرای نیاوران را برای برگزاری چنین نمایشگاههایی
چقدر مناسب میدانید؟
فرهنگسرای نیاوران یکی از معتبرترین و شاخصترین مجموعههای
فرهنگی هنری ایران است که در نیم قرن گذشته محل نمایش آثار هنرمندان برجسته جهان و
مفاخر هنری ایران بوده است. بیتردید مدیریت مدبرانه این مجموعه گرانقدر در دهههای
گذشته بهخصوص در دوران اخیر پس از تغییرات صورت گرفته در مرمت و احیای مجدد آن،
باعث حفظ اعتبار فرهنگی و تاریخی این مجموعهی ارزشمند شدهاست و برای هر هنرمند
برجستهای موجب مباهات است که آثارش بر دیوارههای آن به نمایش درآید. امید که مسئولان
فرهنگی کشور توجه عمیق خود را در توسعه برنامهها و رویدادهای فاخر این فضای دلگشا
معطوف کنند. چرا که هنر، ژرفترین
گفتگوی انسانهای صاحبدل و فرزانه است که بدون خط و مرز جغرافیایی، در هر گوشه از
عالم، ترجمان فرهنگ و تمدن ملتهاست. هنر،
تجلیگاه عشق، مهر، زیبایی و صلح همه جنگهاست.